İlk Sergiler – Bir Seçki

“Sanat Dünyamız” 43. yayın yılına girerken sanatı, sanatçıyı araştırmaya, Türkiye’de sanat tarihi yazımına katkıda bulunmaya devam ediyor.

Özel Dosya: “İLK SERGİLER – BİR SEÇKİ”
Türkiye’de ilk sergilerden bir seçkiye ayrılan özel dosya;
ayrıca Melih Fereli ile söyleşi; Merve Kılıçer’ın “Muhayyel Muhabbet” projesi;
“Sanat Dünyamız”ın 156. sayısında

156. sayıda:
Bu sayının eş-editörü sanat tarihçi Ömer Faruk Şerifoğlu’nun hazırladığı özel dosya Türkiye’nin kültür ve sanat tarihine odaklı bir çalışma oldu:

ÖZEL DOSYA: İLK SERGİLER BİR SERGİ

156. sayının eşeditörü Ö.F. Şerifoğlu’nun dosyaya giriş yazısı:
“Ülkemizde ilk sanat sergisi olarak, Şeker Ahmet Paşa’nın 1873’te açtığı sergi kabul edilir ama hemen ardından yabancı misyonların veya gezgin sanatçıların 1840’lardan itibaren İstanbul’da açtığı sergilerden söz edilir. Zaman zaman ‘ilk’ kavramı da sorgulanır, neye ve kime göre…
‘İlk Sergiler’ üstbaşlığıyla biraraya getirdiğimiz bu dosya, sanat tarihimize yeni pencereler aralayan metinlerden oluşuyor. Herhangi bir açıdan ‘ilk’ olması bizim için yeterli bir kriter oldu… Dosyamız, pek çok kaynakta 1926’da başladığı belirtilen Ankara resim sergilerinin aslında 1923’te başladığını ve Cumhuriyet tarihimizin ilk sanat olayı olarak kayıtlara geçtiğini belgeleyen; Türk sanatının 5 büyük isminin ilk sergi öykülerini; Maçka Sanat Galerisi’nin açılış sergisi ve ülkemizdeki ilk küratoryal etkinliklerden biri olan “Beş gerçekçi Türk ressamı” sergisine dair birinci elden bilgiler; Türkiye’de heykelin sergilenme macerası; kadın sanatçıların ve eserlerinin görünürlüğüne dair birbirinden kıymetli metinler içeriyor…
Benzeri çalışmaların çoğalması dileğiyle…”

Dosya dışında 156. sayıda yer alan diğer çalışmalar ise şöyle:

Bellek/Emek dizisinin bu sayıdaki konuğu Vehbi Koç Vakfı kültür-sanat danışmanı, Arter kurucu direktörü; İTÜ-MİAM mütevelli heyeti ve öğretim üyesi Melih Fereli oldu. Sanat tarihçi Nazlı Pektaş’ın kendisiyle yaptığı söyleşide Fereli’nin çocukluğundan günümüze kültür sanata tutkuyla bağlı yaşamından önemli başlıklar yer aldı.
Melih Fereli: “Babam ‘Hayat matematiktir’ derdi. Bunu hiçbir zaman unutmadım. Matematik okumuş olmanın avantajıyla bunu rahatlıkla söylüyorum. Matematiksel modelleme diye bir şey vardır ve hayatta her şeyi matematikle ifade edebilirsiniz.”
“Benim için müziksiz bir dünya söz konusu değil. Edebiyatı, sanatı, felsefeyi hep müzik üzerinden tanıdım. Müzik üzerinden sosyolojiye, arkeolojiye uzandım.”
“İstanbul Erkek Lisesi’ndeki yıllarım çok değerli. Duyargalarımın kültürel ve sanatsal bağlamda açılmasını biraz sağlayabildimse bunun kaynağı o dönemde aldığım eğitim, o dönemde karşılaştığım hocalarımdır.”

“[Vehbi Koç Vakfı’nın çağdaş sanat çalışmalarında] 2005 ile 2018 sonbaharı arasındaki evre çok ciddi ve ayrıntılı planlanmış bir evredir. Her proje bir diğerine bir yerinden bağlanarak veya diğerine gönderme yaparak ilerler.”
Mehmet Rifat yazısında eser yaratım süreci araştırmalarında oluşsal eleştiri yaklaşımını ve bunun sanat alanında uygulamasını Gauguin örneği üzerinden değerlendirdi.

fragMENtaTION dizisi no 27: Merve Kılıçer

Sanat Dünyamız’ın Necmi Sönmez küratörlüğünde süregelen fragMENtaTION dizisinin bu sayıdaki konuğu Merve Kılıçer oldu. Sönmez’in yazısında dediği gibi “Merve Kılıçer, her şeyden önce farklı deneylere girmekten hoşlanan bir karaktere sahip. Onun ‘Muhayyel Muhabbet’ projesi, Çağdaş Türk Sanatı’nda yeni bir dönemi başlatan anahtar sanatçı Altan Gürman (1935-1976) üzerine şekillenen çokkatmanlı bir karaktere sahip. … Altan Gürman Arşivi, köklü deneylere girmiş olan sanatçının tüm çalışmalarının yanı sıra özel hayatına dair değerli belgeleri ve objeleri de içeriyor. Bu arşivde uzunca bir süre çalışan Kılıçer, Gürman’ların dünyasına açılan birçok uzun yolu sabırla yürürken karşılaştığı olguları biraraya getirerek oluşturduğu projesinin omurgasına Gürman’ların Bozcaada’daki atölye-evlerini yerleştirmiş. “

Sanat Dünyamız’a buradan abone olabilirsiniz.

EDİTÖRDEN

İlk Sergiler - Bir Seçki - Mine Haydaroğlu

Tutkuya Dönüşen Emek Melih Fereli’nin Belleğinde Titreşen Sesler, Renkler, Biçimler ve Sahneler - Nazlı Pektaş

Edebiyat ve Sanat Yapıtlarının Yaratılış Sürecine Oluşsal Eleştirinin Bakışı ve Tablo Adları Sorunu I: Paul Gauguin Örneği - Mehmet Rifat

ÖZEL DOSYA:

İlk Sergiler - Ömer Faruk Şerifoğlu

1923 Birinci Ankara Resim Sergisi: Cumhuriyet’in İlanı ve Yeni İdealler - Ömer Faruk Şerifoğlu
Türk Heykeli ve Sergiler - Mehmet Üstünipek
Anlı, Zeid, Devrim, Turan, Orhon Beş Sanatçının İlk Sergileri, İlk Adımları - Necmi Sönmez
“Beş Gerçekçi Türk Ressamı” Sergisi Üzerine - Necmi Sönmez
Maçka Sanat Galerisi’nin Açılış Hazırlıkları ve “Beş Gerçekçi Türk Ressamı” - Hilmi Yavuz
Beş Gerçekçi Türk Ressamı / Önsöz - Sezer Tansuğ
1990’larda ilk “kadın sergileri” - Ahu Antmen
fragMENtaTION 27 - Muhayyel Muhabbet - Merve Kılıçer