Evliyâ Çelebi’nin Nil Haritası

Evliyâ Çelebi’nin Nil Haritası “Dürr-i bî-misîl în ahbâr-ı Nîl”

Evliyâ Çelebi’nin çok yönlü bir insan olduğu, Seyahatnâme ile iki yüzyıldır bilim dünyasını ve seyahat meraklısı okuru şaşırtmaya devam ettiği, bir gün ona ait yeni eserlerin gün ışığına çıkma olasılığının bulunduğu hep konuşulan, yazılan hususlardır. Seyahatnâme’nin 10. cildini Mısır’a ayıran ve bütünüyle kendine özgü bir monografi kaleme alan Evliyâ Çelebi, Mısır deyince her zaman birlikte anılan Kahire ve Nil üzerine de oldukça ayrıntılı bilgiler vermiştir.
18. yüzyıldan bu yana Vatikan’da Biblioteca Apostolica Vaticana’da korunan bir Türkçe Nil haritası, ilk kez geçen yüzyılın ortalarında Ettore Rossi tarafından kısa bir yazıyla tanıtılmış, Evliyâ Çelebi Seyahatnâmesi’nde anlatılanlarla benzerlikler taşıdığı ileri sürülmüştü. Bu ünlü gezgin ve eseri üzerine yıllardan beri çalışmakta olan iki bilim insanı Robert Dankoff ve Nuran Tezcan, Dürr-i bî-misîl în ahbâr-ı Nîl (Nil’in Bilgileri Üzerine Benzersiz İnci) adını taşıyan bu haritayı Seyahatnâme ile karşılaştırarak yayına hazırladı. Evliyâ Çelebi’nin Nil Haritası, Seyahatnâme’nin 10. cildini daha iyi anlamak, Osmanlı haritacılığının bilinmeyen bir ürününü ortaya çıkarmak ve doğumunun 400. yılında Evliyâ’ya sunulmuş hoş bir armağan olmak adına yayımlanıyor.