Günlükler 1898-1918 / Paul Klee

20. yüzyılın soyut resim sanatının en önemli ressamlarından Paul Klee’nin 19 yaşından itibaren tuttuğu günlükleri, onun yaşamına ve sanat anlayışına ışık tutan önemli bir kılavuz olarak kabul ediliyor. Klee’nin zengin ve çok yönlü iç dünyasını ortaya koymada okuyucuya ve sanatını izleyenlere yardımcı bir doküman niteliğinde…

Önsöz’den

Paul Klee’nin bu dört günlüğünü okuyanlar, olasılıkla bu dünyanın dışında kalanlar olarak, “ressam” Klee’nin gizem dolu, tuhaf, özgün ve titiz dünyasının içine gireceklerdir. Yazdığı günlüklerin önceleri başkalarına açık olması amaçlanmamış olup, ressamın kendi kendisiyle hesaplaşmasına yönelikti. Yaşadığı sürece babam özel yaşantılarını başkalarına, dahası bana bile açıklamazdı. Felix Klee 67 Müzik benim için büyülü bir sevgili gibiydi. Ressam olarak mı ünlü olmalıydım? Yazar olarak mı, yoksa şair olarak mı? Ne kötü bir şaka. Böylece işsiz kalıp ortalıkta gezineceğim. Münih, 1898 101 Tolstoy’un Diriliş’i, Schiwago aracılığı ile aramızda konu oldu. Yalnızca sanatsal içeriği bakımından değil, kitabın bütünü benim için fazlasıyla ahlaksaldı. Sık aralıklarla kendi hakkımda yaptığım gözlemlerden sonra ahlaksal şeylere, ancak kendi yaşam konumum açık ve umut doluysa açılabileceğimi anlamıştım. Daha sonraları sanat bendeki bütün ahlakçılığı emip içine aldı. Sonunda bu dünyadaki gelişimim süresince ahlaklı bir insan olarak güvenliğim sağlanmıştı. Eğer daha dünyevi bir yaşam sürseydim herhalde ağır sorunlarla karşılaşmaktan kurtulamayacaktım. Bir keresinde Lotmar’a kitap hakkında söylendiğimde kitabı o kadar ustaca savundu ki, beni çok etkiledi ve sonunda bir dereceye kadar söylediklerine katıldım. O böyle bir sonucu amaçlamamıştı, Schiwago da bizi kurtarmak için hiçbir girişimde bulunmamıştı. Bu kitapta mizah olmamasını ben büyük bir eksiklik olarak görmüştüm. Nişanlandıktan sonra bu kitap hakkındaki ahlakçı yanım yeniden kabardığından onu nişanlıma armağan ettim. Oberhofen, Mayıs 1900 519 Eylül 1903. On dört Eylül’de bütün çevrem bomboş, soğuk ve ıssız, kötü ve lanetli. Ben de acılaşarak, tek bir üründe, Her biri diğerini daha yüksek mevkide sanan iki adam karşılaşıyor isimli gravürde yoğunlaştım. Böylece toplumsal konumum için bir teselli arıyordum. Önce sabırsızlığım nedeniyle taslağı hemen kazıdım. Sonra da bu kompozisyonun peşine yeniden düşerek onu adamakıllı düzelttim. Asitleme yönteminde öncekinden daha başarılıydım artık. Böylece neredeyse eski gravürleri andıran bazı resimler oluştu. Örneğin önden görünüşünde, kollarını ve bedeninin üst kısmını, ağırlığını taşıyan bacağının üzerinde sola doğru döndüren kadın figürü gibi. Sanki bir heykel gibi görünüyor. Böyle bir şeyle ne yapılabilir? 1056 26.1. Tramvay izinli askerlere kapalı. Bu nedenle Cumartesi sabahından Pazar gecesine kadar Augsburg için izin istedim. Bizimkilerin de Augsburg’a, benim yanıma gelmelerini isteyeceğim. İzinler verilmişti, ta ki bu akşam ordudan gelen emre kadar. Buradakilerin bir suçu yok. Suluboya resim yaptım ‘Keyifli Manzara’.

Gersthofen, 1917