Yaşamda Bir Başlangıç

Yaşamda Bir Başlangıç, Balzac’ın (1799-1850) bir olgunluk dönemi yapıtı. Dev yapıtı İnsanlık Güldürüsü’nü oluşturan 88 parçadan biri.

Bu kitabı Goriot Baba gibi, Eugénie Grandet gibi, Vadideki Zambak gibi başı ve sonu olan, kendi kahramanını yaratan, Balzac’ın nesnel gözlemine, karakter açımlamalarına tanıklık eden bir çalışma, bağımsız bir roman olarak görebileceğimiz gibi, onu İnsanlık Güldürüsü’ne bağlayan karakterlerle ve başka öğelerle bu anıt romana bir alt başlık gibi de düşünebiliriz.

Bu yapıtın adının söz açtığımız ötekiler kadar duyulmamış olması, Balzac üzerine bildiklerimizin kısıtlı olmasıyla doğrudan bağıntılı. Oysa Yaşamda Bir Başlangıç, dönem Fransa’sının kişileri yutan, yazgıları değiştiren ortamında gelişen bir yaşam öyküsü. Yaşamın tümünde düş kırıklıklarının, başlangıçların ve sonların anlatıldığı tam bir Balzac yapıtı.

"Bağışlanmaz bir şey. Bir insanı çıkarlarında yaralamak hiçbir şey değil; ama onu yüreğinden vurmak!... Yok! Siz ne yaptığınızı bilmiyorsunuz!" Kont başını ellerinin arasına aldı ve bir an sessiz kaldı. "Elinizdekini bırakıyorum, sizi unutacağım", diye sürdürdü. "Onur gereği, kendim için, sizin onurunuz için, düzgün bir biçimde ayrılacağız, çünkü şu sırada babanızın benim babam için yaptığını anımsıyorum. Yerinizi alacak olan M. de Reybertfole anlaşacaksınız, iyi anlaşacaksınız. Benim gibi davranın, sakin olun. Budalalara maskara olmayın. Özellikle de küçültücü davranışlardan ve küçük çekişmelerden uzak durun. Benim güvenimi yitirdinizse de zengin kişi görünüşünü koruyun. Beni öldürmesine ramak kalan o küçük serseriye gelince, Presles'de yatmasın! Hana götürün, onu görürsem, öfkem konusunda güvence veremem." Moreau, gözleri yaş içinde: "Bunca yumuşaklığı hak etmemiştim, efendimiz", dedi. "Evet, tümüyle namussuz olsaydım, beş yüz bin frankım olurdu; ayrıca, size servetimin hesabını vermeyi, ayrıntılarını sunmayı da öneriyorum! Ama izin verin de şurasını söyleyeyim, efendimiz, Mme Clapart'la sizi konuşurken, hiçbir zaman alaylı bir biçimde konuşmadım, tam tersine, durumunuza üzüldüğümü belirtmek ve ondan hekimlerce bilinmeyip de halktan insanlarca kullanılan birtakım ilaçlar bilip bilmediğini sormak için konuştum... Küçüğün yanında duygularınızdan o uyurken sözettim (anlaşılan, bizi işitiyormuş!), ama her zaman sevgi ve saygı dolu sözcüklerle. Yazık ki boşboğazlıklarımız cinayetler gibi cezalandırılır. Ama haklı öfkenizin sonuçlarını kabul ederken, her şeyin nasıl olup bittiğini bilmenizi isterim. Hep yürekten yüreğe konuştum sizi Mme Clapart'la. Sonra, karımı sorguya çekebilirsiniz, aramızda bu konuları hiçbir zaman konuşmadık..." "Yeter", dedi kont, kesin kanıya varmıştı. "Biz çocuk değiliz; geri dönmek olanaksız artık. Gidin, işlerinizi ve benim işleri düzene sokun. Ekim ayına kadar köşkte kalabilirsiniz. M. ve Mme de Reybert şatoda otururlar; her şeyden önce, onlarla birbirinden nefret eden, ama görünüşü koruyan, doğru dürüst insanlar gibi geçinmeye çalışın." Kontla Moreau aşağıya indiler, Moreau kontun saçları gibi apak, kont sakin ve saygın.