Behçet Necatigil
Behçet Necatigil (16 Nisan 1916-13 Aralık 1979, doğ. ve ölm. İstanbul) İstanbul Yüksek Öğretmen Okulu’nu bitirdi (1940), Kars Lisesi’nde başladığı edebiyat öğretmenliğini İstanbul Eğitim Enstitüsü’nde (1960-Ekim 1972) sona erdirdi. Zincirlikuyu mezarlığında gömülü. İlk şiiri “Gece ve Yas”, lisede öğrenciyken “Varlık” dergisinde çıktı (1 Ekim 1935).
Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü’nde kendisi için şunları yazmıştı: “Şiirde kırk yılını, doğumundan ölümüne, orta halli bir vatandaşın; birey olarak başından geçecek durumları hatırlatmaya; ev-aile-yakın çevre üçgeninde, gerçek ve hayal yaşantılarını iletmeye, duyurmaya harcadı. Arada biçim yenileştirmelerinden ötürü yadırgandığı da oldu, ama genellikle, eleştirmenler onun için, tutarlı ve özel bir dünyası olan bir şair dediler.”
Şiirleri şu kitaplarda toplandı: “Kapalı Çarşı” (1945), “Çevre” (1951; 1960), “Evler” (1953; 1968), “Eski Toprak” (1956 [1957 Yeditepe Şiir Armağanı]; 1965), “Arada” (1958), “Dar Çağ” (1960), “Yaz Dönemi” (1963 [1964 Türk Dil Kurumu Şiir Ödülü]; 1968), “Divançe” (1965), “İki Başına Yürümek” (1968), “En/Cam” (1970), “Zebra” (1973), “Kareler Aklar” (1975), “Sevgilerde” (1976; kendi seçtiği şiirler), “Beyler” (1978), “Söyleriz” (1980; haz. Kâmuran Şipal). Radyo oyunlarını “Yıldızlara Bakmak” (1965), “Gece Aşevi” (1967), “Üç Turunçlar” (1970), “Pencere” (1975) kitaplarında bir araya getirdi. Poetikasını içeren kimi yazılarını “Bile/Yazdı” (1979) adıyla kitaplaştırdı. “Edebiyatımızda İsimler Sözlüğü” (1960), “Edebiyatımızda Eserler Sözlüğü” (1979) ve “100 Soruda Mitologya” (1969) gibi, kendi deyişiyle “öğretmenlik mesleğine ilişkin, ek çalışmalar” da yaptı. Ayrıca, şiir (“Fener”, “Gece” ve “Yıldızlar”, Borchert; “Şarkılar Kitabı”, Heine), öykü (“Gençlik Güzel Şey”, Hesse), roman (“Sis”, Unamuno; “Malte Laurids Brigge’nin Notları”, Rilke; “Venedik’te Ölüm”, Mann; “Açlık”, Hamsun; “Kör Baykuş”, Hidâyet), oyun (“Kapıların Dışında”, Borchert) ve inceleme-araştırma (“Türk Halk Kitapları [Mukayeseli Masal Bilgisine Bir İlave]”, Spies; “Küçük Mitologya Sözlüğü”, Hitbrunner) çevirileriyle de çeviri edebiyatımızı zenginleştirdi.
“Bütün Eserleri”, Ali Tanyeri ve Hilmi Yavuz’un notlarıyla yayımlandı (Cem Yayınevi, 1981-85, yedi cilt; “Mektuplar”: 1000 Tane Yayınları, 1989).
1980 yılında ailesi tarafından Necatigil Şiir Ödülü kuruldu.
1994’te YKY Necatigil’in bütün yapıtlarını yeniden yayımlamaya başladı: “Şiirler 1948-1972” (1994; Dar Çağ, Yaz Dönemi, Divançe, İki Başına Yürümek, En/Cam, Zebra), “Şiirler 1938-1958” (1995; Kapalı Çarşı, Çevre, Evler, Eski Toprak, Arada), “Ertuğrul Faciası” (1995; radyo oyunu, ilk basım), “Şiirler 1972-1979” (1996; Kareler Aklar, Beyler, Söyleriz, kitaplarına girmemiş şiirleri), “Bile/Yazdı” (1997), Radyo Oyunları (1997), “Serin Mavi” (1999; eşine mektupları, ilk basım), “Düzyazılar 1” (1999; yazılar), “Düzyazılar 2” (1999; konuşmalar, konferanslar), “Mektuplar” (2001; genişletilmiş basım).
