Evliyâ Çelebi

Evliyâ Çelebi (1611-1685), kendi söyleyişiyle 51 yıl ara vermeksizin Orta Avrupa ve Balkanlar’dan Kırım ve Kafkasya’ya, Anadolu’dan Mısır ve Arabistan’a kadar uzanan toprakları dolaşmış bir gezgindir. Gezdiği yerlerde gördüklerini, işittiklerini, değişik toplumların yaşam biçimlerini, özelliklerini yansıtan gözlem ve izlenimlerini kaleme alarak Seyahatnâme adlı 10 ciltlik bir dev ansiklopedi yazdı. Kapsamlı bir gezi kitabı olan Seyahatnâme, ayrıca dilinin güzelliği, anlatım gücü, konu zenginliği ve rahat okunuşu ile de Türkçenin en önemli klasikleri arasındadır. Büyük gezginin birçok yazmaları bulunan Seyahatnâme’sinin ilk sekiz cildi 1896-1928 yılları arasında Arap harfleriyle, son iki cildi ise 1935-38 arasında Latin kökenli yeni harflerle basıldı. Evliyâ Çelebi, “Şakanâme” adıyla bir yapıtının daha olduğunu bildiriyorsa da bu yapıt bugüne kadar ele geçmemiştir.