Haldun Taner
Haldun Taner (İstanbul, 16 Mart 1915 – 7 Mayıs 1986) Matbaa-i Âmire müdürü Hâmid Bey anne tarafından büyükbabası, Meclis-i Mebusan İstanbul milletvekili ve Dârülfünun devletler hukuku profesörü Ahmet Selahattin Bey babasıdır. Çemberlitaş’ta dünyaya gelen Taner, beş yaşında babasını kaybetti. Galatasaray Lisesi’nde okudu (1935).
Heidelberg Üniversitesi Siyasal Bilimler Fakültesi’ndeki öğrenimini (1935-38) ağır bir tüberküloza yakalanması nedeniyle yarıda bırakıp İstanbul’a döndükten sonra Ankara Radyosu için skeçler yazmaya başladı. İÜ Alman Filolojisi’ni bitirdi (1950), Sanat Tarihi Bölümü’nde asistan oldu. 1954’te ilk evliliğini yaptı ve Oyun dergisini çıkardı.
Viyana Üniversitesi’nde Prof. Kindermann’ın yanında felsefe ve tiyatro okudu. Max Reinhardt Tiyatro Akademisi’nde eğitim gördü (1955-57). İÜ, Gazetecilik Enstitüsü, İGSA ve LCC’de tiyatro ve dramaturji dersleri verdi. Devekuşu Kabare, Bizim Tiyatro ve TEF Kabare’yi kurdu. Türkiye’deki epik tiyatronun ilk örneği sayılan “Keşanlı Ali Destanı” ile dünyaya açıldı. Bütün bu çalışmalarıyla bir Haldun Taner Tiyatrosu ekolü oluşturdu. “Tuş” adlı öyküsü (1955) ve “Keşanlı Ali Destanı” oyunu aynı adlarla filme alındı. “Devekuşuna Mektuplar” başlıklı yazılarına “Tercüman”da (1955-60) başladı, “Pazar Sohbetleri” başlığıyla “Milliyet”te (Mart 1974 – Mayıs 1986) sürdürdü. 9 Ocak 1976’da ikinci evliliğini yaptı.
1953’te “New York Herald Tribune” ile “Yeni İstanbul” gazetelerinin düzenlediği uluslararası bir yarışmada “Şişhane’ye Yağmur Yağıyordu” öyküsüyle birinci oldu. Sait Faik Hikâye Armağanı’nın ilkini “On İkiye Bir Var” ile kazandı. “Sancho’nun Sabah Yürüyüşü” ile Uluslararası Bordighera Mizah Hikâyeleri Ödülü’nü, “Milliyet”teki köşe yazılarıyla Gazeteciler Cemiyeti Fıkra Ödülü’nü (iki kez), “Yalıda Sabah” ile 1983 Sedat Simavi Edebiyat Ödülü’nü aldı. 1987’den beri Haldun Taner Öykü Ödülü verilmekte. İstanbul Şehir Tiyatrosu’nun Kadıköy Sahnesi’ne (1988) ve Caddebostan’da bir sokağa adı verildi.
Türkiye’de tiyatronun bir bilim dalı olmasında etkili olan ve 2012 yılında İstanbul Üniversitesi Tiyatro Uygulama ve Araştırma Merkezi’ne adı verilen Taner’in bütün yapıtları 100. doğum yıldönümü olan 2015’ten beri Yapı Kredi Yayınları tarafından yayımlanmakta. Mart 2018’de ise Kadıköy Belediyesi tarafından Haldun Taner Müze Evi açıldı.
