Mustafa Abdülhalik Renda
11 Aralık 1881’de Yanya’da dünyaya gelmiştir. Yanya’daki mahalle mektebinde, Feyziye Mektebi’nde ve idadîde okuduktan sonra İstanbul’daki Mülkiye İdadîsi’ne devam etmiş, 1903’te Mülkiye’nin yüksek kısmından mezun olmuştur. Ziraat Bankası’nda başladığı memuriyet hayatına, 1903-1905 yılları arasında Rodos idadîsinde öğretmenlik yaparak devam etmiş, 1905-1907 yıllarında Yanya’da memuriyet stajını tamamlamıştır.
1907 ilâ 1912 yıllarında Tepedelen, Maçova, Pogon ve Delvine kaymakamlıklarında bulunmuş, 1913-1914 yılları arasında Siirt mutasarrıfı, 1914-1915 yıllarında Bitlis valisi, 1915-1917 yıllarında Halep valisi olarak görev yapmıştır. Nisan 1917’de Dâhiliye Nezareti müsteşarlığına getirilmiş, Ekim-Kasım 1918’de yeniden Halep valiliğini üstlenmiş, Birinci Dünya Savaşı’nın sona ermesiyle İstanbul’a dönmüştür. Mütareke döneminde Mayıs 1920’de İngilizler tarafından tutuklanarak Malta’ya sürülmüş, Kasım 1921’de serbest bırakıldıktan sonra Ankara’ya geçerek Millî Mücadele’ye katılmıştır.
Kurtuluş Savaşı sırasında, Mart-Eylül 1922’de Konya valiliğini üstlenmiş, 7 Eylül 1922’de Kurtuluş ordularının ilerlediği İzmir’e vali atanmış ve Çankırı milletvekili seçildiği Temmuz 1923’e kadar bu görevinde kalmıştır. 1924-1925 ve 1926-1927 yıllarında Maliye bakanlığında bulunmuş, 1926 yılında Ziraat Bankası’nın genel müdürlüğünü üstlenmiş, 1927 ilâ 1930 yıllarında Millî Müdafaa bakanlığında bulunduktan sonra 1930 yılında yeniden Maliye bakanlığına getirilmiştir. 1934’e kadar süren bu görevinde Merkez Bankası’nın kuruluşuna nezaret etmiştir. 1935 yılında TBMM başkanlığına seçilmiş, 1946 yılına kadar bu görevi sürdürmüştür. 1950 seçimlerinde milletvekili seçilemeyen Renda, bu tarihte aktif siyasetten çekilmiş, 1957’de İstanbul Erenköy’de vefat etmiştir.
