Yazı – İnsanlığın Belleği

MEZOPOTAMYA’DAN BROADWAY’E HARFLERİN SERÜVENİ

Şair Georges Jean, başlangıcından bugüne yazının tarih içindeki serüvenini anlattığı kitabında farklı kültürlere ve ifade biçimlerine doğru bir yolculuğa çıkarıyor bizi.

5000 yıl önce ilk kez Sümer uygarlığı tarafından basit muhasebe hesaplarını kaydetmek üzere kullanılan resimyazılarından Mısır hiyerogliflerine, Ortaçağ kaligrafilerinden İslam hat sanatına ve Çin’deki düşünce yazılarına kadar el yazısının ve elyazmalarının gelişimi ve farklı biçimleri ele alınıyor önce.

Ardından ilk matbaa kuruluyor, yazının tarihi basımcılığın ve tipografinin tarihiyle bu noktada kesişiyor. Kitabın ve basımcılığın serüveni de başlamış oluyor böylelikle. Genelleşen ve yaygınlık kazanan yazı, artık dinsel imgelerden müziğe, dil oyunlarından edebiyata ve bilimsel formüllere kadar çok farklı alanların ortak ifade aracına dönüşüyor. Ve Georges Jean’ın belgeler ve tanıklıklarla gösterdiği gibi, modern dünyada yazı, harf, kendiliğinden bir varlık oluyor, dünyanın vazgeçilmez bir parçasına dönüşüyor.

Maine Üniversitesi’nde dilbilim ve göstergebilim profesörlüğü yapan, yazın kuramı üzerine yazıları, pedagojik incelemeleri, şiir antolojileri ve denemeleriyle kırka yakın yapıta imza atan şair Georges Jean’ın Yazı, İnsanlığın Belleği adlı bu kitabı hem tarihsel bir inceleme hem de bir arşiv çalışması olarak değerlendirilebilir.

Çiviyazısı göstergeleri bütün Mezopotamya'ya yayılırken, uzak Çin'den yakın Mısır'a kadar birçok yerde farklı yazı sistemleri doğmakta ve gelişmektedir. İnsanlar, tanrının bir hediyesi olarak gördükleri yazı aracılığıyla dünyanın dört bir yanında taş kil ya da papirüs üzerine tarihlerini kaydetmeye koyulurlar.